در صنايع ساختمان بازيافت پذير بودن مواد به كار رفته در ساختمان يكي از اصولي است كه در سالهاي اخير به شدت مورد توجه قرار ميگيرد. امروزه بجز مصالح ساختماني مشتق از خاك، مانند سيمان، آجر و گچ تمام مصالح ساختماني، مانند پلاستيكها و سيمها، همه و همه بازيافت ميشود و به چرخه توليد باز ميگردد. اما برخي مواد هستند كه مستقيما باز به صنعت ساختمان باز ميگردد. بازيافت پروفيل پنجره upvc از اين دسته است.
برخي از ملزومات پلاستيكي و فلزي بعد از بازيافت به مواد خام دسته دوم صنايع ديگر بدل ميشوند. مثلا از پلاستيكهاي به كار رفته در ماشينها بيشتر در ساخت صندليهاي پلاستيكي استفاده ميشوند. اما بازيافت پروفيل upvc صرفا براي به چرخه صنعت ساختمان بازگرداندن آنها صورت ميگيرد.
اين واقعيت است كه بازيافت پذيري اين پروفيل upvc بسيار بالاست و جنس اين پروفيل ها، چيزي نيست كه براي ساخت ظروف پلاستيكي به كار گرفته شود؛ زيرا براي تماس با غذاي انسان ساخته نشده است. از سويي ديگر مقاومت بالاي اين پروفيلها در برابر فشار و ضربه نيز آنها را مختص صنايع ساختماني ميكند.
ضايعت آماده بازيافت پروفيل upvc دو دستهاند. يك ضايعات راه اندازي خط توليد كه در همان كارخانه اغلب دوباره آماده شده و به چرخه توليد باز ميگردند و كمتر وارد بازار مواد بازيافتي ميشوند. دو ضايعات به دست آمده از ساختمانها يا به عبارت بهتر بازيافت پروفيل upvc كار شده در ساختمانها.
دسته دو كه حجم اصلي مواد خام بازيافت را به خود اختصاص ميدهند فرايندي بازيافت پيچيدهتري نسبت به ديگر انواع ضايعات upvc دارند.
فرآيند بازيافت پروفيل upvc
در مرحله اول پنجره و دربهاي upvc بايد از هر گونه يراق آلات و ادوات فلزي كه در آنها به كار رفته است، پاك شوند. اين كار اغلب با دستگاههاي برش انجام ميشود. در خط بازيافت پروفيل upvc به صورت دستي هر پنجره توسط يك نفر كاملا بريده شده پيچ، يراق و انواع بستهاي فلزي از آن جدا ميشود. اما در خطهاي بازيافت مكانيزه اين موضوع با استفاده شناور سازي، الكتريسيته و فيلترينگ ذوب انجام ميشود. بعد از خالص سازي مواد، فرايند خرد كردن مواد كه تا قبل از اين هم تا حد زيادي انجام شده بود، تا حد دانه بندي ميكروني انجام ميشود. در اين فرايند درب و پنجره upvc به پودر مواد بدل ميشود.
همان طور كه مقالههاي پيشين گفتيم هر پنجره يو پي وي سي از پروفيل هاي گوناگوني ساخته شده است پروفيلهاي جدار خارجي در بيشتر موارد از مواد نو ساخته ميشود. اما پروفيل هاي دروني چه پروفيل هاي اصلي باشند چه پروفيل هاي جانبي ميتوانند از مواد بازيافتي پروفيلهاي بازيافتي ساخته شوند.
مزيت بازيافت پروفيل upvc نسبت به پروفيلهاي فلزي
پروفيلهاي فلزي درب و پنجره در مدت كار خود ساليان زيادي در معرض آب و باد بودهاند و فرايند اكسيد شدن در آنها بسيار زياد است. همين طور مصالحي مانند گچ و سيمان در اين مصالح نفوذ ميكنند و در فرايند ذوب بازيافت، سبب اخلال ميشوند. پاك كردن پروفيلهاي فلزي از مصالح ساختماني كار مشكلي ست و به خود پذيرفتن مصالح، كيفيت متريال بازيافتي را تا حدودي كم ميكند.
اما در بازيافت پروفيل upvc ، كيفيت مواد خروجي بسيار بالا است و فقط از بابت ساخت رنگ مناسب مشكلاتي پيش ميآيد، كه با استفاده از موادي خاص، رنگ مواد نو هم در پروفيلهاي بازيافتي به وجود ميآيد. متأسفانه آهنهاي ذوبي از مقاومت پايين برخورد است و خم شدن و شكستن آن ميتواند اسباب دردسر بسياري در طولاني مدت به وجود آورد. اما مواد حاصل از بازيافت پروفيل upvc كاملا مانند مواد اصلي آن است البته به شرط آن كه مواد حاصله فقط از بازيافت اين پروفيلها به دست آمده باشد و انواع ديگر پلاستيك و pvc در هنگام بازيافت با اين مواد تركيب نشود.
همين نكته كار را براي بازيافت اين مواد مشكل ميكند زيرا عملا بايد كارخانه بازيافتي جداگانه را به بازيافت پروفيل upvc اختصاص داد. از اين رو در ايران تقريبا بازيافت درست پروفيل upvc پرداخته نميشود.